Televizyon Stüdyolarında Bulunması Gereken Araç ve Gereçler

 

TELEVİZYON STÜDYOLARINDA BULUNMASI GEREKEN ARAÇ VE GEREÇLER

Öncelikle stüdyo denildiğinde aklımıza gelecek ilk şey dört tarafı kapalı, tavan yüksekliği büyük bir iç mekan olarak hayalimizde canlanmalıdır. Bunu dış mekana taşımak bizim elimizdedir, ancak televizyon stüdyoları, hizmet edeceği program türüne göre değişiklik gösterebilmektedir. Bir talk show programını dış mekan olarak sunarsanız, bunun gerektirdiği çok ciddi ön hazırlıklar vardır. Bu sebeple iç mekan TV stüdyosu, talk show programı için daha tercih edilebilir bir sebeptir. Örneğin, seçimlerin olduğu bir dönemde haber programları gerekli ön hazırlığı yaparak seçimin açıklanacağı dış mekanda haber programı sunabilirler. Çünkü çok ciddi ön hazırlıklar gerektirmez ve kamera önünde tek kişi olacağı için bu durumlarda dış mekan tercih edilebilir.

  

                  Resim.1 Televizyon Stüdyosu

Stüdyo kelimesini sadece  televizyon programının çekildiği mekan olarak kullanmayız. Radyo stüdyosu, kayıt stüdyosu, gelişen çağ ile beraber dövme dükkanlarının da mesleğini icra ettikleri yere dövme stüdyosu dediklerini görüyoruz…  Ancak televizyon stüdyoları genellikle sabit ve aktif olarak kullanılan nesneden, objeden, dekordan, vs. oluşur.

Kısaca bahsetmek gerekirse televizyon stüdyosunun iki ana bölümü vardır. İlk bölümü büyük çoğunlukla dekorun vs. bulunduğu stüdyonun içindeki ve genellikle kameranın önündeki bölümdür. Bu durumda kameraların görüş açısı, stüdyonun ilk bölümünün tamamını kapsar diyebiliriz. Kameralar, tek bir insana odaklanmış olabilir, (haber programları, magazin programları,) yada bir masanın etrafında oturan insanları görebiliriz. (panel, tartışma...vs) Tepeden tırnağa bir stüdyoyu kullanıyorlarsa bu da genellikle Talk Show (Reality Show) olarak karşımıza çıkar. Kısaca kamera neyi görüyorsa stüdyonun ilk bölümü budur, diyebiliriz...

İkinci olarak, stüdyonun belki de en önemli kısmı, rejidir. Reji, görüntüyü canlı yayına aktarır. Canlı yayındaki bir programın sorunsuz bir şekilde sürmesinde sunucuya yardım eder. Gerektiğinde telefon bağlantılarının isimlerini, yayına ulaşılabilecek numaraları vs. ekrana yansıtır. (KJ) Yayına giden müzik ve sesleri ayarlar, Kameraların yönü, açısı, yayına giden görüntü, reji yönetmeninin direktifleri doğrultusunda ayarlanır ve naklen yayına sunulur.

                 Resim.2 Rejiden bir görüntü

Bu durumda reji, stüdyonun beyni, kamera önünde olan bölüm ise stüdyonun kalbi diyebiliriz.

Stüdyolar yapı itibariyle kullanılmadıkları zaman büyüklükleri göz önüne alınırsa korkutucu ve soğuk bir yapıya sahiptir. Genellikle kullanılmayacak yada bir sonraki çekim için kullanılacak koca koca eşyalar (monitörler, ışıklar, kameralar, dekorlar, vs. bu liste uzadıkça uzar…) stüdyoya istiflemiş halde bulunabilir.

Çekimler başladığı zaman atmosfer tamamen değişir, ışıklar açılır, stüdyonun içi ısınmaya başlamıştır. Dekorlar yerleştirilir, programın yapısına uygun bir şekilde seyirci varsa onlar kabul edilir. Çekim günü ve çekimin biteceği zamana kadar bir koşturmaca hakimdir. Stüdyoların en öne çıkan özellikleri ise büyüklükleridir. 

Stüdyolarda tavan boyutları da  yüksek ve geniştir. Bunun en temelinde stüdyoya dışarıdan taşınacak bir malzemenin kolaylıkla taşınıp monte edilebilmesi amaçlanmıştır. Onun dışında ışıklar genellikle bir mekanizmaya montelenmiş ve aşağı yukarı hareket edebilir vaziyettedir. Eğer ışıklar yere yakın olursa kullanılan ışıklar yüksek ısı yaydıkları için stüdyoyu çok fazla ısıtacaktır ve bu durum çoğu zaman istenmeyen bir şeydir. Bu sebepte stüdyolarda pencere olmadığı için havalandırma sisteminin muazzam derecede güzel olması gerekmektedir.

Televizyon stüdyoları ses sistemleri bakımından da önemli bir yere sahiptir. Bir stüdyonun içine nasıl ışık giremiyorsa, aynı zamanda dışarıdan ses de girmemelidir. Bu yüzden stüdyonun hem iç hem de dış duvarlarına yalıtım yapılması zorunludur. Böylece ses yalıtımının zayıf kaldığı tek nokta stüdyoya açılan kapılardır. Bunların dış kısmına da YAYIN gibi yazılar yazılıp (yabancılarda ON AİR) ışıkları açılır…

Stüdyolardaki önemli bir konu da mikrofon ve hoparlörlerin nereye yerleştirileceğidir. Stüdyoda sunucu ve konukları sesini seyirciye duyurmak için belirli noktalara hoparlör yerleştirilir. Eğer bunlar yanlış yerleştirilirse Stüdyoda ve televizyonda giden seste sürüp giden bir uğultu oluşur. Bu uğultuya ‘’Akustik Geri Besleme’’ denir. Bunu önlemek adına yapmamız gereken şey ise  hoparlör ve mikrofonları doğru yerleştirmek ve genellikle tek noktadan ses alan mikrofonlar kullanmak gerekir.

Şu aşamaya kadar iç ve dış stüdyonun farklarından, bunların zorluklarından ve kolaylıklarından bahsetmeye çalıştım. Şuana kadar az çok stüdyo nedir, hangi ortamlarda olmalıdır, hangi programlar hangi stüdyoda yapılır gibi konulara cevap bulmaya çalıştım. Şimdi ise stüdyo da kullanılan cihazlar konusuyla konuya devam edeceğim.

Stüdyolarda genellikle ayakları rahatça hareket edebilen sağa sola rahatça çekilebilen tekerlekli tripodlar üzerine ağır, hantal kameralar konulur. Bunun sebebi ise kameranın oradan fazla bir yere taşınmaması olduğu yerde sabit durması içindir, genellikle dış çekimlerde tripoda konulmak üzere hafif kameralar tercih edilir çünkü zaman zaman kameramanın kamerayı omzuna alıp sunucuyu takip etmesi de gerekebileceği için ağır ve hantal kameralar tercih edilmez. Genellikle bu  tarz sabit kameralara prompter takılır, eğlence programlarında bu başka bir yere de  sabitlenebilir (telefon canlı yayın alan talk show programlarında vs.)

Tripod haricinde bir de Jimmy Jib mevcuttur. Jimmy, kameraya ekstra bir aksiyon katmak ve eğlence programlarında operatörün yaratıcılığına bağlı olarak farklı hareketlerde kullanmak amacıyla kullanılır. Bu aksiyon ciddi programlarda pek tercih edilmez.

Kameralar stüdyonun içinde sadece görüntü toplayıcı olarak çalışmaktadır. Ses kanallarına gidecek olan sesi çubuk mikrofon yada sunucu ve konukların üzerine yerleştirilmiş yaka mikrofonları üstlenir. Ayrıca bir orkestra veyahut sabit bir müzik ekibi varsa üstlerinden sarkacak bir şekilde boom yada çubuk mikrofon yerleştirilir bu sayede mikrofon sesi tek noktadan aldığı için diğer ses frekanslarına çakışmadan müziği ses kanalına aktarır.

Ayrıca tüm bu çekim sürecinde ekibin iletişim halinde olabilmesi için intercom sistemine ihtiyaç duyulur. İntercom'dan genellikle rejinin talimatları gelir, stüdyo içinde rejiyle konuşan tek kişi stüdyo şefidir. Gelen talimatları uygulamakla birlikte stüdyonun doğru işleyişiyle de ilgili çaba sarf eder.

Kısaca rejiden bahsetmem gerekirse; resim seçicinin, KJ’nin ses rejisinin ve bunların en ortasında da genellikle yönetmenin bulunduğu bir ortamdır.

Resim seçici, yayına gidecek görüntüyü ve sonrasında gelecek olan görüntüyü ayarlamakla yükümlüdür. Yönetmen genellikle kameraları buradan takip eder ve kameraya ve resim seçiciye eş zamanlı olarak talimat verir onun talimatı doğrultusunda görüntüler yayına aktarılır. Resim seçici aynı zamanda görüntüye yeşil perde efekti, değişik geçiş efektleri de uygulayabilir.

KJ; televizyon ekranına çıkacak olan sunucu ismi, konuk ismi, Whatsapp ihbar hattı, telefon numaraları vb. şeyleri önceden yazıp yayına hazırlayan ve telefon canlı yayın var ise, o an hazırlayan operatörlerin yaptığı işe KJ denir. Açılımı ise ‘’Karakter Jenaratörü’dür. Bu  operatörler aynı zamanda VTR’nin hazırlanmasında da, hazır VTR’yi yayına vermekle de yükümlüdür, çoğu zaman.

Ses Operatörlerinin önlerinde bir ses mikseri bulunur. Genellikle stüdyo içindeki ses seviyesini aşmamak, yayına çirkin bir ses göndermemek için önündeki ses seviyesi göstergesinin bir tık altına çekmeye çalışır sesleri. Aynı zamanda efektler ile oynayarak da sesleri değiştirebilir, müziği açabilir. Mikrofonları kısıp açabilir. Ses ile aklınıza gelen herşeyin sorumlusudur.

Rejide aynı zamanda prompter için ayrı bir alan bulunur (Bilgisayar alanı kadar) bu alanda ki operatör prompter a yazılması gereken yazılardan sorumludur.

Son olarak yönetmen, elinde yayın akışının bulunduğu bir kağıt ile sürekli olarak talimatlar vermekle yükümlüdür. İşini bilen operatörler yönetmenin talimatını beklemeden kendisi yapabilir. Yönetmene de sadece çekim sürecinin doğru bir şekilde akmasını sağlamak kalır…

AYRICA ŞU YAZILARI DA BEĞENEBİLİRSİNİZ

• Stüdyoda Kullanılan Işık Sistemleri 

• Senaryo Yazarken Bir Karakter Oluşturmak

• Kahramanın Sonsuz Yolculuğu Nedir?

• Başarı Merdivenlerini Tırmandıracak 11 Adım!